Aegean 6m Contest

Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι γεια σας.

….. Και εκεί που όλοι θεωρούσαμε ότι το AEGEAN CONTEST είχε τελειώσει, το AEGEAN DX GROUP, το επαναφέρει δυναμικά, με μια διαφορετική μορφή, κανονισμό και το VUSC , το ηλεκτρονικό ημερολόγιο του σταθμού, ανανεωμένο και με πολλή περισσότερες δυνατότητες από το παλαιό.

Τα καλά νέα ήρθαν ξαφνικά, όταν στις 19 Απριλίου 2018, έφτασε ένα e-mail στο inbox μου, από τον εκλεκτό συνάδελφο, πρωτοπόρο και στυλοβάτη του AEGEAN DX GROUP και κατά συνέπεια και του AEGEAN CONTEST, Αλέξανδρο Καρπαθίου SV8CYR.

Το e-mail ήταν λίγες, αλλά περιεκτικές γραμμές:

«Μάκη ! ξεκινήσαμε την διαδικασία ενός νέου Contest στα 6μ. χωρίς πατρότητες και διάφορα άλλα …..

Θέλουμε λοιπόν να σε ενημερώσουμε γι’ αυτό και ελπίζουμε όσο μπορείς να το υποστηρίξεις, είναι προδιαγεγραμμένο για το πρώτο Σ/Κ του Ιουνίου που φέτος είναι
2-3 Ιουνίου 2018

Έχει αναρτηθεί στο site AegeanDXgroup

http://aegeandxgroup.gr/6m-contest.html

Παραμένουμε σταθεροί στις ραδιοερασιτεχνικές καθαρά αξίες και δραστηριότητες. Παράλληλα θέλουμε να αναδεικνύουμε συνεχώς την SVκότητα της περιοχής μας. γιατί που ξέρεις, κάποιος κακός γείτονας μπορεί να λέει διάφορες κουτουράδες…

ΜΦΧ

Αλέξ.Κ
73

de SV8CYR»

ΤΟ ΝΕΟ AEGEAN CONTEST.

Είναι ένας ουσιαστικά και πρακτικά νέος διαγωνισμός, αφού δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με το παλαιό AEGEAN VHF CONTEST. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του;

1. Διεξάγετε από AEGEAN DX GROUP, στο οποίο ανήκει η σύλληψη και υλοποίηση της ιδέας.

2. Σκοπός του είναι να πραγματοποιηθούν, όσο το δυνατόν περισσότερες επαφές στην μπάντα των 6m.

3. Στον διαγωνισμό μπορούν να πάρουν μέρος μόνο οι αδειούχοι ραδιοερασιτέχνες, κατηγορίας 1.

4. Στον νέο διαγωνισμό, υπάρχουν οι εξής κατηγορίες συμμετοχών:

• 4.1 Ένας χειριστής με σταθερό σταθμό.
• 4.2 Ένας χειριστής με υπαίθριο σταθμό.
• 4.3 Πολλοί χειριστές με σταθερό σταθμό.
• 4.4. Πολλοί χειριστές με υπαίθριο σταθμό.
• 4.5 QRP Ένας χειριστής με οποιαδήποτε εγκατάσταση σταθμού, δηλαδή σταθερός ή φορητός και μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύ 5 Watts.

5. Σε όλες τις κατηγορίες ο/οι διαγωνιζόμενοι, μπορεί να εργαστούν σε SSB και CW είτε μεμονωμένα, είτε και στα δύο συγχρόνως. Η βαθμολογία είναι ενιαία και για τα δύο mode, τέλος δεν επιτρέπονται QSO σε κανένα ψηφιακό mode.

6. Με την έννοια σταθμός, δεν εννοούμε ένα πομποδέκτη ή μια κεραία, αντίθετα, δεν υπάρχει περιορισμός στην εγκατάσταση πομποδεκτών ή κεραιών. Η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύ στους μη QRP σταθμούς, είναι 100 Watts, ΦΕΚ 640/21-3-2013, άρθρο 1, παράγραφος Β.

7. Ο διαγωνισμός διεξάγεται κάθε χρόνο το πρώτο Σαββατοκύριακο Ιουνίου, και διαρκεί 24 ώρες. Αρχίζει στις 13:00 UTC του Σαββάτου και τελειώνει στις 13:00 UTC της Κυριακής.

8. Οι διαγωνιζόμενοι, οφείλουν να σέβονται το Band Plan των συχνοτήτων VHF, όπως αυτό εμφανίζεται στην ιστοσελίδα της ΕΕΡ: http://www.raag.org/LH2UpLoads/ItemsContent/112/112.pdf , παράγραφος 4.2.

9. Κάθε σταθμός μπορεί να εργαστεί μόνο μία φορά σε SSB και μία σε CW. Δηλαδή τον SV1NK μπορείτε να τον «δουλέψετε» μία φορά σε SSB και μια φορά σε CW.

10. Οι συμμετέχοντες ανταλλάσσουν κατά την διάρκεια κάθε επαφής το report RS ή RST ακολουθούμενο από έναν αύξοντα αριθμό που ξεκινάει με 001 για την πρώτη επαφή και που αυξάνεται από μία για κάθε διαδοχική επαφή. Αυτή η ανταλλαγή πρέπει αμέσως να ακολουθηθεί από το πλήρες (6 χαρακτήρων) QRA locator του ανταποκριτή σταθμού. Παραδείγματος χάριν SV1NK 001 KM18VX.

11. Ο υπολογισμός των πόντων γίνεται αυτόματα, με το λογισμικό VUSC 4 WIN, που μπορείτε να «κατεβάστε» από το: http://www.ok2kkw.com/vusc/vusc4win/vusc-en_soubory/vusc_setup_en.exe

12. Αντίγραφο του αρχείου του logbook πρέπει να σταλεί με email στην επιτροπή διαχείρισης και ελέγχου, το αργότερο μέχρι την 00:00 UTC της 1ης Ιουλίου, στο: aegeanDXgrp@gmail.com. Τις επόμενες δύο (2) ημέρες από την υποβολή της συμμετοχής σας θα λάβετε μήνυμα επιβεβαίωσης στην ηλεκτρονική διεύθυνση από όπου στείλατε το log σας. Μόνο τότε έχει υποβληθεί με επιτυχία η συμμετοχή σας. Σε διαφορετική περίπτωση πού δεν λάβατε σχετικό επιβεβαιωτικό μήνυμα ενημερώστε την επιτροπή διαχείρισης και ελέγχουν του διαγωνισμού.

13. Γίνονται δεκτά ημερολόγια διαγωνισμού ΜΟΝΟ σε μορφή: ADIF, Cabrillo, DIX. Δεν γίνονται δεκτά χειρόγραφα ημερολόγια. Εάν έχετε μέχρι 10 επαφές μπορείτε να τις στείλετε σε αρχείο Excel ή Word. Η υποβολή των logbook’s υπονοεί ότι ο διαγωνιζόμενος αποδέχεται τους κανόνες του διαγωνισμού.

14. H κρίση των αποτελεσμάτων είναι ευθύνη της επιτροπής διαχείρισης και ελέγχου, της οποίας η απόφαση είναι τελική. Οι διαγωνιζόμενοι που θα παραβούν σκόπιμα οποιονδήποτε από τους κανόνες ή που καταφανώς δεν λαμβάνουν υπόψη το band plan θα αποκλεισθούν.

15. Τά αποτελέσματα θα δημοσιευτούν στην επίσημη ιστοσελίδα του Aegean DX group: www.AegeanDXgroup.gr και στο το διαδικτυακό περιοδικό SV-QRP. Ενδεχόμενα και στο RFNEWS.GR μετά από συνεννόηση.

16. Απονέμονται 1^ο , 2^ο ,3^ο Βραβείο στους τρεις πρώτους κάθε κατηγορίας. Επίσης απονέμονται «ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ» σε όλους όσους στείλουν Logs προς έλεγχο ανεξαρτήτως της θέσης πού θα καταλάβουν. Τα βραβεία και τα ενθυμήματα απονέμονται από το «AEGEAN DX Group».

Καιρός λοιπόν να γνωρίσουμε, έστω και «επί τροχάδην» την διάδοση των ραδιοκυμάτων στην ραδιοερασιτεχνική περιοχή των 6m.

6m Band Propagation – Η διάδοση στα 6m,

Η ραδιοερασιτεχνική μπάντα των 6m για την περιοχή -1 της IARU, IARU – R1, εκτείνεται μεταξύ των 50 – 52 ΜΗΖ. Από όλο αυτό το φάσμα συχνοτήτων, εμείς στον διαγωνισμό μας θα χρησιμοποιήσουμε το φάσμα από 50,000 – 50,400 ΜΗΖ και σε δύο mode SSB & CW.

Οι 50 ΜΗΖ ανήκουν στην περιοχή των L-VHF (χαμηλή) και διαδίδονται με τρεις τρόπους:

1. Με το κύμα εδάφους.
2. Μέσω τροποσφαιρικής διάδοσης.
3. Μέσω Ιονοσφαιρικής διάδοσης.

Διάδοση με το κύμα εδάφους.

Κύμα εδάφους, ονομάζεται το ραδιοκύμα που διαδίδεται παράλληλα και σε πολύ μικρή απόσταση από το έδαφος, στην ουσία εφάπτεται με αυτό. Η εμβέλεια του κύματος εδάφους των 50 ΜΗΖ δεν είναι μεγάλη και αυτό, γιατί η απόσβεση του από το έδαφος είναι μεγάλη.

Με πάρα πολλούς και οριακούς συμβιβασμούς και για την νόμιμη ισχύ των 100 Watt, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον παρακάτω τύπο, για να εκτιμήσουμε, και μόνο, την ένταση του κύματος εδάφους του σταθμού μας, σε σχέση με την απόσταση που βρίσκεται ο ανταποκριτής μας.

0.6893

Ένταση Κύματος Εδάφους _mV/m = ——————— *0.2 * Ζ1_m * Ζ2_m

R² _Km ^* 6_m

Όπου η ΕΚΕ εκφράζεται σε mV/m

Η απόσταση των σταθμών σε Κm

6_m είναι το μήκος κύματος εκπομπής των 50 ΜΗΖ.

Ζ1 είναι το ύψος της κεραίας μας από το έδαφος σε μέτρα m

Ζ2 είναι το ύψος της κεραίας του ανταποκριτή μας από το έδαφος σε μέτρα m

 

Παράδειγμα:

Έστω ότι ο SV1NK εκπέμπει από το QTH του στο Ψυχικό και θέλει να υπολογίσει πως θα τον ακούσει ο SV1xxxxx στην Κηφισιά.

Η απόσταση μεταξύ των σταθμών είναι: R= 14 Km

Το ύψος της κεραίας του SV1NK = 22m

Το ύψος της κεραίας του SV1xxxxx= 15m

Ποια θα είναι η εκτιμώμενη ένταση των σημάτων τους;

0.6893

Ένταση Κύματος Εδάφους _mV/m = ——————— *0.2 * 22_m * 15_m

14² _Km ^* 6_m

Επομένως η εκτιμώμενη ένταση του κύματος εδάφους είναι: 0,03868mV/m

Ή πολλαπλασιάζοντας το επί 1000 θα έχουμε:

0,03868mV/m * 1000 = 38.68μV/m

Καθόλου άσχημα! Αν κοιτάξουμε την αντιστοιχία μV/ S-Units, θα δούμε ότι τα S-meters των πομποδεκτών θα δείξουν γύρω στις 8 μονάδες, ίσως και κάτι παραπάνω!

 

Σημείωση:

Αυτός, όπως και όλοι οι άλλοι υπολογισμοί που θα συναντήσετε σε αυτό το κείμενο, είναι απελπιστικά απλουστευμένοι, με σκοπό να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε ραδιοερασιτέχνη, ανεξάρτητα από τις γραμματικές του γνώσεις ή το επάγγελμα που εξασκεί. Συνεπώς οι τύποι αυτοί όντας υπερ-απλουστευμένοι, δεν συμπεριλαμβάνουν κρίσιμες παραμέτρους τις οποίες χρησιμοποιούμαι εμείς οι επαγγελματίες, όταν κάνουμε αντίστοιχους υπολογισμούς για τον σχεδιασμό διαφόρων ασύρματων τηλεπικοινωνιακών έργων.

Τα αποτελέσματα των υπολογισμών αυτών είναι προσεγγιστικά και σκοπό έχουν να δώσουν στον ραδιοερασιτέχνη την δυνατότητα να εκτιμήσει το αντικείμενο που τον ενδιαφέρει. Σε οριακούς υπολογισμούς, είναι δυνατόν να προκύψουν σημαντικές αποκλίσεις σε σχέση με ένα επαγγελματικό υπολογισμό, ιδίως όταν οι τιμές φτάνουν στα όρια. Σε κάθε περίπτωση πάντως και για ερασιτεχνική χρήση, αποτελούν ένα πολύ καλό βοήθημα αξιολόγησης της εμβέλειας των σταθμών στους 50 ΜΗΖ, ώστε να λάβουν μέρος με επιτυχία στον διαγωνισμό.

Διάδοση με το απευθείας κύμα.

Αρκετά μεγαλύτερη, είναι η εμβέλεια του κύματος εδάφους που διαδίδεται σε μεγαλύτερο ύψος από το έδαφος, οπότε η απορρόφηση του από αυτό είναι αισθητά μικρότερη. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν οι ραδιοερασιτεχνικοί σταθμοί βρίσκονται εγκατεστημένοι σε υψηλά κτήρια, λόφους, βουνά κλπ.

Όταν μεταξύ των κεραιών των σταθμών δεν υπάρχει κάποιο εμπόδιο, τότε η επικοινωνία γίνεται με το απευθείας κύμα ή μέσω «οπτικής επαφής». Για παράδειγμα στον διαγωνισμό μας παίρνουν μέρος τρεις σταθμοί που βρίσκονται στον Υμηττό – SV1IYC, στην Πάρνηθα – SV1NK και στα Γεράνια όρη – SV1YYD. Οι σταθμοί αυτοί βρίσκονται σε μεγάλο ύψος από το έδαφος, οπότε η εξασθένηση του σήματος τους είναι ελάχιστη και οι κεραίες τους βρίσκονται σε «οπτική επαφή», αφού μεταξύ τους δεν μεσολαβεί κάποιος ορεινός όγκος. Οι διαγωνιζόμενοι σταθμοί επικοινωνούν με το απευθείας κύμα και σε αυτή την περίπτωση τα σήματα είναι σχεδόν πάντοτε ισχυρά.

Ένας πολύ απλός τρόπος, για να κάνουμε μια αρχική εκτίμηση του φυσικού ορίζοντα που «βλέπει» η κεραία μας, σε σχέση με το ύψος από το επίπεδο της θάλασσας, είναι να χρησιμοποιήσουμε τον απλούστατο τύπο:

ΑΟ = √ 13 * ΥΘ

Όπου:

(Α)πόσταση (Ο)ρίζοντα σε Km = √ 13 * Το (Υ)ψος από την (Θ)άλασσα σε m.

Για παράδειγμα, ένας υπαίθριος σταθμός βρίσκεται στον Υμηττό σε ύψος 900 m. Ποιος είναι ο φυσικός ορίζοντας που βλέπει η κεραία του;

ΑΟ = √ 13 * 1000m = 114 Km.

Δηλαδή αρκεί να πολλαπλασιάσετε το 13 επί τα 1000m που είναι εγκατεστημένος ο σταθμός, 13 * 1000 = 13000 και στην συνέχεια να βρείτε την ρίζα του 13000 με την αριθμομηχανή του υπολογιστή σας. Τόσο απλό!

Προσοχή: Αυτή η υπεραπλουστευμένη προσέγγιση, απλά μας δίνει μια αρχική εκτίμηση του φυσικού ορίζοντα που «βλέπει» η κεραία και τίποτε άλλο. Αν σε αυτή την απόσταση των 114 Km προσθέσουμε ένα 15%, τότε έχουμε μια καλή εκτίμηση του ραδιοηλεκτρικού ορίζοντα που βλέπει η κεραία μας και προφανώς και της εμβέλειας του σήματός μας. Για παράδειγμα:

15

114 Km * —– = 17,1 Km

100

Οπότε η εκτιμώμενη απόσταση στην οποία θα έχει επικοινωνία ο σταθμός του Υμηττού θα είναι: 114 Km του οπτικού ορίζοντα συν 17,1 Km ίσον 131,4 Km.

114 Km + 17,1 Km = 131,4 Km

Καθόλου άσχημα, εσείς τι λέτε; Δείτε την εικόνα…

Όπως βλέπετε στην εικόνα, υπολογίσαμε την εκτιμώμενη απόσταση μεταξύ κεραίας και ΟΡΙΖΟΝΤΑ. Αν ο ανταποκριτής σταθμός βρίσκεται και αυτός σε αντίστοιχα μεγάλο ύψος, τότε η εμβέλεια των δύο σταθμών πολλαπλασιάζετε. Με τον υπολογισμό μας, εκτιμούμε στην απόσταση από τον σταθμό, όπου αρχίζει να εμφανίζεται η καμπυλότητα της γης. Σε αυτή την απόσταση προσθέτουμε ένα 15% και βρίσκουμε την απόσταση στην οποία θα φτάσει το ραδιοκύμα του σταθμού μας, έχοντας φυσικά την κατάλληλη ισχύ.

Συνήθως στους διαγωνισμούς VHF, οι διαγωνιζόμενοι φροντίζουν να βρίσκονται σε υψηλά σημεία, κυρίως ψηλούς λόφους ή βουνά. Έτσι έχουν μακρινό οπτικό και ραδιοηλεκτρικό ορίζοντα. Επομένως για να καλύψουμε και αυτή την περίπτωση, θα δούμε πώς μπορούμε να κάνουμε μια υπολογιστική εκτίμηση της Απόστασης Ευθείας Ορατότητας (ΑΕΟ), στην οποία, οι κεραίες των διαγωνιζομένων «βλέπονται».

Ο τύπος λοιπόν είναι:

Απόσταση Ευθείας Ορατότητας = 3,57 (√ ΥΣΑ + √ ΥΣΒ)

Όπου ΥΣΑ = Το ύψος του σταθμού Α από την θάλασσα και

ΥΣΒ = Το ύψος του σταθμού Β από αυτήν.

Έστω λοιπόν ότι υπάρχει ένας σταθμός στην Πάρνηθα σε ύψος 1300m και ένας άλλος στο Πήλιο, σε ύψος 1200m. Ποια είναι η απόσταση Ευθείας Ορατότητας των δύο διαγωνιζομένων σταθμών;

ΑΕΟ = 3,57 (√ ΥΣΑ + √ ΥΣΒ)

Όπου ΥΣΑ – Πάρνηθα = 1300m και

ΥΣΒ – Πήλιο = 1200m

ΑΕΟ = 3,57 (√ 1300m + √ 1200m) =>

ΑΕΟ = 252, 38 Km.

Συμβουλευόμενοι ένα χάρτη βλέπουμε ότι η απόσταση Πάρνηθας – Πηλίου είναι περίπου 150 Km σε ευθεία, αφού η Απόσταση Ευθείας Ορατότητας είναι 252 Km, τότε ο ένας σταθμός, βρίσκεται μέσα στον Ραδιοηλεκτρικό ορίζοντα του άλλου και επομένως, μπορεί να υπάρξει επικοινωνία. Σας τονίζω για μια ακόμη φορά, ότι πρόκειται για απλές πράξεις που μας δίνουν μια πρώτη εκτίμηση των δυνατοτήτων που έχει μια τοποθεσία, σε σχέση με μια άλλη που μας ενδιαφέρει να επικοινωνήσουμε στο Contset.

Τροποσφαιρική διάδοση.

Σε σχέση με την διάδοση μέσω κύματος εδάφους, η τροποσφαιρική διάδοση είναι δυνατόν να δώσει επικοινωνίες σε πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα, με εξαιρετικά δυνατά σήματα. Ας γνωρίσουμε λοιπόν την τροπόσφαιρα και πως την χρησιμοποιούν οι ραδιοερασιτέχνες , για τις DX – μακρινές επικοινωνίες τους.

Τροπόσφαιρα, ονομάζεται η περιοχή εκείνη της ατμόσφαιρας που ξεκινά από την επιφάνεια της γης-θάλασσας και εκτείνεται σε ύψος 10-12 ΚΜ για το δικό μας γεωγραφικό πλάτος, 8-10 ΚΜ στους πόλους και 1-18 ΚΜ πάνω από τον Ισημερινό. Είναι το τμήμα εκείνο της ατμόσφαιρας στην οποία δημιουργούνται οι καιρικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούμε και δρούμε.

Κύρια χαρακτηριστικά της τροπόσφαιρας είναι:

α) η πίεση p, που τη μετράμε σε mBar,

β) η συγκέντρωση μέσα στις αέριες μάζες της υγρασίας, νερού δηλαδή, από τη διαδικασία της εξάτμισης θαλασσών, λιμνών, ποταμών κλπ.

γ) η συνεχής μετακίνηση των αέριων μαζών σε διάφορες διευθύνσεις και ύψη, ανάλογα με την υγρασία, τη θερμοκρασία και την πυκνότητα που έχουν,

δ) η αλλαγή της θερμοκρασίας της τροπόσφαιρας, ανάλογα με την ώρα της ημέρας αλλά και με το ύψος στο οποίο την μετράμε.

Η τροπόσφαιρα είναι ένας ζωντανός μηχανισμός, ο οποίος παίζει σπουδαίο ρόλο στη διάδοση των 50 ΜΗΖ. Ανάλογα με την υγρασία, τη θερμοκρασία, τη νέφωση! την ταχύτητα ή την ακινησία των αέριων μαζών, και άλλους παράγοντες, η τροπόσφαιρα δημιουργεί συνθήκες καλής ή κακής διάδοσης των 50 ΜΗΖ.

Το φαινόμενο της τροποσφαιρικής διάδοσης, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκονται οι σταθμοί και τις εδαφολογικές συνθήκες, είναι διαφορετικό σε συχνότητα εμφάνισης, διάρκεια, εμβέλεια και ποιότητα (με τη λέξη ποιότητα εννοούμε τη σταθερότητα της διάδοσης – καθόλου ή ελάχιστο QSB, και την διάρκεια του φαινομένου σε ώρες).

Διαφορετικά χαρακτηριστικά έχει η τροποσφαιρική διάδοση στην περιοχή του κόλπου του Μεξικού και διαφορετικά χαρακτηριστικά έχει στη Μεσόγειο. Στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η χώρα μας, τα τροποσφαιρικά συνήθως δημιουργούνται γρήγορα μετά την ανατολή του, έχουν διάρκεια που μεταβάλλεται ανάλογα με την εποχή (μικρή την άνοιξη – φθινόπωρο, και μεγαλύτερη το καλοκαίρι, αν και το τροποσφαιρικό φαινόμενο αρχίζει γρήγορα, συνήθως τελειώνει αργά – αργά, είναι η στιγμή που ακούς τον συνομιλητή σου να σου λέει: «πέφτει το σήμα σου σιγά – σιγά, φαίνεται ότι πέφτει η διάδοση»).

Δεν υπάρχει ελάχιστο όριο εμβέλειας, ούτε ορισμένο ύψος σχηματισμού του τροποσφαιρικού στρώματος όπως συμβαίνει με τα στρώματα E και F της ιονόσφαιρας. Οι πρακτικές μετρήσεις έχουν δείξει ότι τα μικρά τροποσφαιρικά δίνουν μια εμβέλεια γύρω στα 80 – 100 ΚΜ, ένα μέσο τροποσφαιρικό δίνει εμβέλεια γύρω στα 1000 – 1100 ΚΜ και ένα μεγάλο τροποσφαιρικό μπορεί να φτάσει τα 1500 – 1800 ΚΜ.

Πολλές φορές ένα τροποσφαιρικό φαινόμενο, μπορεί να συνυπάρχει με ένα φαινόμενο σποραδικού Ε, και πολλές φορές είναι δύσκολο για τον μέσο ραδιοερασιτέχνη να διακρίνει αν η επικοινωνία που έχει, γίνεται με τροποσφαιρικό ή Ε σποραδικό.

Και τώρα θα κάνουμε μια ομαλή εισαγωγή στους μηχανισμούς της τροπόσφαιρας.

Το καλοκαίρι οι συνθήκες στην τροπόσφαιρα γίνονται ευνοϊκές για τους Ραδιοερασιτέχνες. Η ζέστη του καλοκαιριού εξατμίζει μεγάλες ποσότητες νερού, οι οποίες αιωρούνται μέσα στις αέριες μάζες και μετακινούμενες σε διάφορες διευθύνσεις ή ύψη, δημιουργούν ζώνες με διαφορετική πυκνότητα αέρα, υγρασίας και θερμοκρασία. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί περιοχές με διαφορετικό δείκτη διαθλάσεως, ικανές να καμπυλώσουν τα σήματα των 50 ΜΗΖ πίσω στη γη, ακριβώς όπως κάνει ο ιονισμός στα στρώματα F1, F2.

Στα στρώματα F1 και F2 ο δείκτης διαθλάσεως μεταβάλλεται ανάλογα με την ποσότητα του ιονισμού έτσι ώστε από κάποια συχνότητα και μετά να καμπυλώσει τα σήματα πίσω στην γη. Στην τροπόσφαιρα η καμπύλωση των ραδιοκυμάτων δεν γίνεται από την μεταβολή του ιονισμού, αλλά από την μεταβολή του δείκτη διαθλάσεως των αερίων μαζών σε σχέση με την υγρασία, θερμοκρασία και πυκνότητα του αέρα.

Συνθήκες τροποσφαιρικής διάδοσης μπορούν να δημιουργηθούν οπουδήποτε, είτε επάνω από θάλασσα, είτε πάνω από στεριά, για διαφορετικούς λόγους.

Η Ελλάδα μας, είναι μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα στο μεγαλύτερο μέρος της, ενώ η νησιωτική Ελλάδα, είναι κυριολεκτικά μέσα στην θάλασσα! Έτσι εύκολα δημιουργούνται συνθήκες τροποσφαιρικής διάδοσης σε αποστάσεις ακόμη και 500 ΚΜ πάνω από θάλασσα. Οι συνάδελφοι που το QTH τους βρίσκεται σε κάποιο νησί ή παραθαλάσσια περιοχή, ξέρουν πολύ καλά πόσο εύκολα δημιουργούνται τροποσφαιρικά ανοίγματα για DΧ με τις γειτονικές τους χώρες. Ένα καλό site για να βλέπετε την πρόγνωση των τροποσφαιρικών ανοιγμάτων είναι το:

http://www.dxinfocentre.com/tropo_eur.html

Θεωρήστε ότι η τροπόσφαιρα αποτελείται από δύο συστατικά, τον ξερό αέρα και τους υδρατμούς. Αυτά τα δύο στοιχεία υπόκεινται στην επίδραση της ατμοσφαιρικής πίεσης και της θερμοκρασίας. Κάτω από «κανονικές» συνθήκες η πίεση του αέρα κοντά στην επιφάνεια της γης – θάλασσας είναι p = 1013mBar, η θερμοκρασία t = 15oC και η σχετική υγρασία s = 60%.

Καθώς απομακρυνόμαστε από την επιφάνεια της γης-θάλασσας και ανεβαίνουμε προς τα επάνω, για κάθε 100m που ανεβαίνουμε η πίεση ελαττώνεται κατά 12mBar και η θερμοκρασία κατά 0,55oC .

Όταν έχουμε γραμμική, βαθμιαία δηλαδή, μείωση – μεταβολή των χαρακτηριστικών της τροπόσφαιρας όπως δείχνει το σχήμα, τότε ΔΕΝ δημιουργούνται συνθήκες κυματοδηγού.

Αν για κάποιο λόγο διαταραχθεί αυτή η ισορροπία (π.χ. αυξηθεί η υγρασία, δημιουργηθεί θερμική αναστροφή κ.λ.π.), τότε παύει η γραμμική μεταβολή της πίεσης, θερμοκρασίας και υγρασίας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περιοχές μέσα στην τροπόσφαιρα που παγιδεύουν τα ραδιοκύματα των 50 ΜΗΖ, δημιουργώντας ένα «μονοπάτι διάδοσης» που τους οδηγεί σε αποστάσεις απρόσμενα μεγάλες! Ότι χρειάζεται δηλαδή για ένα επιτυχημένο Contest.

Οι περιοχές αυτές που παγιδεύουν τους 50 ΜΗΖ και τους οδηγούν σε μεγάλες αποστάσεις, ονομάζονται κυματοπαγίδες και είναι δύο ειδών:

Οι κυματοπαγίδες εδάφους, που όπως λέει και το όνομά τους σχηματίζονται κοντά στη επιφάνεια του εδάφους-θάλασσας,

και οι υπερυψωμένες κυματοπαγίδες, οι οποίες σχηματίζονται σε μεγάλα ύψη.

Είναι προφανές βέβαια, ότι οι κυματοπαγίδες εδάφους δίνουν μικρότερη εμβέλεια από τις υπερυψωμένες κυματοπαγίδες, αλλά και η κάθε μια είναι κατάλληλη για διαφορετικούς σκοπούς. Οι κυματοπαγίδες εδάφους είναι κατάλληλες για επικοινωνίες ανάμεσα σε σταθμούς κοντινής απόσταση σταθμούς.

Οι υπερυψωμένες κυματοπαγίδες είναι κατάλληλες για επικοινωνίες ανάμεσα σε σταθμούς SSB/ CW, οι οποίοι επιδιώκουν να κάνουν QSO με DX χώρες. Φυσικά οι κυματοπαγίδες δεν ενδιαφέρονται για το Mode στο οποίο εκπέμπουμε!

Στην περίπτωση μακρινών σταθμών VHF 50 ΜΗΖ, που βρίσκονται σε οπτική επαφή, η μεταβολή των μετεωρολογικών συνθηκών προκαλεί διαλείψεις στα σήματα των σταθμών, λόγω μεταβολής του δείκτη διαθλάσεως, ο οποίος προκαλεί την εμφάνιση στην κεραία του ανταποκριτή μας, περισσότερων από δύο σημάτων, τα οποία ερχόμενα από διαφορετικούς δρόμους έχουν διαφορά φάσεως. Αυτή η διαφορά φάσεως προκαλεί την εμφάνιση διαλείψεων – QSB.

Οι διαλείψεις στην περιοχή 50 ΜΗΖ εξαρτώνται από την ώρα του εικοσιτετραώρου, την απόσταση των δύο σταθμών που κάνουν QSO μέσω τροποσφαιρικού και την υγρασία της ατμόσφαιρας. Οι μεγαλύτερες σε βάθος διαλείψεις παρατηρούνται κατά την διάρκεια της νύχτας.

Σε πολλές περιπτώσεις η μεγάλη απόσταση επικοινωνίας μεταξύ δύο σταθμών στην ζώνη των 50 ΜΗΖ, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, ούτε λόγω υπερυψωμένων κεραιών, ούτε λόγω ύπαρξης κάποιου ευνοϊκού κυματοδηγού. Επιπλέον τα σήματα των σταθμών έχουν ένα γρήγορο αλλά όχι αναγκαστικά βαθύ QSB. Η έρευνα έδειξε ότι η επικοινωνία μεταξύ απροσδόκητα μακρινών σταθμών με συνθήκες γρήγορου QSB οφείλεται σε διάδοση μέσω τροποσφαιρικής διάχυσης – Scattering.

Η τροποσφαιρική διάχυση, είναι ένα φυσικό φαινόμενο που συμβαίνει, όταν στρώματα της τροπόσφαιρας βρίσκονται σε τέτοιο σημείο ώστε να έχουν οπτική επαφή και με τους δύο σταθμούς, διαχέουν τα σήματα τους με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτά να αντανακλώνται πίσω στη γη.

Επειδή η ανάκλαση αυτή γίνεται σε μια περιοχή της ατμόσφαιρας η οποία βρίσκεται σε κατάσταση τυχαίας περιδίνησης, τα σήματα με τα οποία επικοινωνούν οι σταθμοί, προέρχονται από την συμβολή πολλών σημάτων τα οποία έχουν διαχυθεί και ανακλαστεί από μια μεγάλης έκτασης περιοχή της τροπόσφαιρας, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυτό το γρήγορο QSB.

Η τροποσφαιρική διάδοση όμως, δεν είναι ο μοναδικός τρόπος για να ζήσει ο ραδιοερασιτέχνης, λάτρης των υπέρ και άκρως υψηλών συχνοτήτων, έντονες συγκινήσεις. Η ανάκλαση των 50 ΜΗΖ, μπορεί να γίνει και ψηλά στην ιονόσφαιρα όταν με κατάλληλες συνθήκες δημιουργείται το σποραδικό Ε ή Es.

Εs, Ε σποραδική διάδοση.

Δύο λόγια για το στρώμα Ες – Ε σποραδικό.

Τα πρώτα πειράματα για την ανακάλυψη της ιονόσφαιρας έγιναν το 1924 από τον Appleton, με τα οποία ανακαλύφθηκε πρώτα η ύπαρξη του στρώματος Ε και αμέσως μετά του F, ενώ η μελέτη της συμπεριφοράς του Ε σποραδικού άρχισε το 1930. Το στρώμα Ε σποραδικό ΔΕΝ είναι ένα μόνιμο ιονοσφαιρικό στρώμα όπως τα στρώματα D, Ε και F.

Είναι ένα στρώμα που δημιουργείται κάτω από ειδικές συνθήκες, που έχουν άμεση σχέση με την ηλιακή δραστηριότητα, την κατάσταση του μαγνητικού πεδίου της γης και την εποχή του έτους. Δεν έχει σαφώς καθορισμένη θέση σε σχέση με τα ιονοσφαιρικά στρώματα D, Ε και F. Ανάλογα με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργείται, είναι δυνατόν να σχηματιστεί λίγο πιο κάτω ή και μέσα στο ίδιο το στρώμα Ε. Συχνά πυκνά το Ε σποραδικό εμφανίζεται μεταξύ του στρώματος E και F1, και αρκετά συχνά, και μέσα στο στρώμα F1 κοντά στα όρια του με το στρώμα Ε.

Το σχήμα και το πάχος του πρακτικά δεν είναι γνωστά, μιας και σχηματίζεται περιστασιακά και διαρκεί από λίγα λεπτά έως αρκετές ώρες. Η αλήθεια είναι, ότι λίγο πιο κάτω από το Ε μέχρι και μέσα στο στρώμα F1, σχηματίζονται διάφοροι ιονισμένοι σχηματισμοί – στρώματα, οι οποίοι είναι αρκετά σταθεροί για κάποιες ώρες και οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους πολλές δεκάδες χιλιόμετρα.

Οι σχηματισμοί αυτοί ονομάζονται «σποραδικά στρώματα», έχουν την ίδια συμπεριφορά με το στρώμα Ε σποραδικό και πολλές φορές συγχέονται με αυτό. Για τον ραδιοερασιτέχνη είναι αδύνατον πρακτικά να καταλάβει αν το QSO που κάνει, γίνεται από κάποιο τυχαίο σποραδικό στρώμα ή από αυτό καθ’ εαυτό το Ε σποραδικό.

Το στρώμα Ε, βρίσκεται σε ύψος 120 – 130 ΚΜ, έχει μέσο πάχος 15 – 20 ΚΜ και η μέγιστη πυκνότητά του σε ηλεκτρόνια, το Nmax = 2,5*10^4. Κάτω από ειδικές συνθήκες που εξαρτώνται από την ηλιακή δραστηριότητα, την εποχή του χρόνου κλπ, σε ορισμένες περιοχές της ατμόσφαιρας που βρίσκονται σε ύψος μεταξύ 120 – 230 ΚΜ περίπου η πυκνότητα του ιονισμού αυξάνει πολύ περισσότερο από Nmax = 2,5*10^4, όταν συμβεί αυτό, δημιουργούνται διάφορα «σποραδικά ιονισμένα» στρώματα, και το Εσποραδικό που ενδιαφέρει εμάς τους ραδιοερασιτέχνες. Οι περιοχές εκείνες με τον εξαιρετικά υψηλό ιονισμό, καταφέρνουν να καμπυλώσουν τα σήματα των 50 ΜΗΖ πίσω στη γή και να κάνουμε DX μέσω Ε σποραδικού.

Και τώρα, λίγα λόγια για τις ραδιοερασιτεχνικές επικοινωνίες μέσω Ε σποραδικού.

Το Ε σποραδικό είναι ένα φυσικό φαινόμενο που δημιουργείται στην ιονόσφαιρα κάτω από ειδικές συνθήκες, σε έκταση, σχήμα, πάχος και διάρκεια, που ποικίλουν ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. Επομένως το Ε σποραδικό μπορεί να μας δίνει τη δυνατότητα για DX στους 50 – 70 ΜΗΖ, αλλά να είναι ακατάλληλο για επικοινωνία στους 145 ΜΗΖ. Φανταστείτε ότι η αναλογία επικοινωνιών μέσω σποραδικού Ε είναι 10:1 υπέρ των 50 ΜΗΖ, δηλαδή για κάθε 50 QSO στους 50 ΜΗΖ, αντιστοιχεί μόνο 1 QSO στους 144 ΜΗΖ!

Κάνοντας QSO στα 6 και 4 μέτρα δε σημαίνει αναγκαστικά ότι θα κάνουμε QSO και στα 2 μέτρα. Ανάλογα με τις συνθήκες, πρώτα «ανοίγει» το Εσποραδικό στα 6 μέτρα, μετά στα 4 μέτρα, και τέλος στα 2 μέτρα. Η ένταση των σημάτων επίσης είναι διαφορετική, στα 6 μέτρα μπορεί να ακούμε τους Άγγλους (Gxxxx) με 7 – 9 μονάδες, αλλά στα 4 μέτρα να τους ακούμε με 3 – 6 μονάδες και καθόλου ή έστω 1 μονάδα στα 2 μέτρα.

Διαφορετική είναι και η διάρκεια του φαινομένου και η ποιότητα της επικοινωνίας που θα έχουμε. Μπορεί το φαινόμενο να κρατήσει από λίγα λεπτά, έως αρκετές ώρες. Μπορεί στα 2 μέτρα το φαινόμενο να κρατήσει μια ώρα, στα 4 μέτρα 2 ώρες, και στα 6 μέτρα 3 ώρες. Μεταβλητή είναι και η ποιότητα της επικοινωνίας. Στην ίδια μπάντα μπορεί οι σταθμοί που εκπέμπουν από Γερμανία, να ακούγονται χωρίς QSB, ενώ οι σταθμοί από την Ισπανία να έχουν αρκετό QSB.

Αλλά και η διάρκεια και η κατεύθυνση του «ανοίγματος» είναι διαφορετική. Μπορεί το Ε σποραδικό να ανοίξει για μια ώρα π.χ. προς την πλευρά της Γαλλίας, αλλά να μείνει πολλές ώρες ανοιχτό προς την πλευρά της Πολωνίας ή τις μεσημεριανές ώρες να έχουμε «άνοιγμα» προς Βόρειο Ευρώπη και τις απογευματινές προς νότιο Ευρώπη.

Το Ε σποραδικό είναι ένα κατεξοχήν καλοκαιρινό φαινόμενο στις Εύκρατες περιοχές της γης. Στη Βόρειο εύκρατη περιοχή της γης που ανήκει η Ελλάδα, η κορύφωση του φαινόμενου γίνεται τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο, πολύ καλά ανοίγματα έχουμε τον Μάιο και τον Αύγουστο. Τον Απρίλη και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου έχουμε επίσης κάποια καλά ανοίγματα, αλλά να θυμάστε ότι οποιαδήποτε ημέρα όλο το χρόνο μπορεί να σχηματιστεί ένα ευκαιριακό Ε σποραδικό, σε απροσδιόριστη ώρα και με άγνωστη διάρκεια. Τέλος το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, κατά την διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου, εμφανίζεται μια μικρή αύξηση στο σχηματισμό του Ε σποραδικού, νωρίς το απόγευμα.

Τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο το Ε σποραδικό εμφανίζεται συνήθως νωρίς το πρωί και σχηματίζεται μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Συνεχίζει με διακυμάνσεις όλη την ημέρα, με καλύτερα ανοίγματα κάπου στην μέση του πρωινού γύρω στις 10 με 12, και το απόγευμα γύρω στις 5 με 7, ενώ το κλείσιμο της διάδοσης γίνεται με σχετικά αργό ρυθμό.

Από πλευράς εμβέλειας το Ε σποραδικό, συνήθως δίνει ελάχιστη εμβέλεια γύρω στα 950 χιλιόμετρα, η πιο συνηθισμένη εμβέλεια είναι γύρω στα 1850 ΚΜ και τέλος η πιο μακρινή είναι γύρω στα 2775 ΚΜ. Μέσω Ε σποραδικού μπορεί να έχουμε το φαινόμενο των πολλαπλών αλμάτων, είτε στο ίδιο σποραδικό στρώμα Ε στο οποίο έγινε το πρώτο άλμα, είτε σε κάποιο άλλο Ε σποραδικό που έχει σχηματιστεί χιλιόμετρα μακριά από το πρώτο και στο οποίο γίνεται μια δεύτερη ανάκλαση του σήματος. Στην περίπτωση αυτή σπουδαίο ρόλο παίζει η επιφάνεια στην οποία γίνεται η ανάκλαση. Αν γίνει σε νερό, τότε έχουμε μικρές απώλειες και άρα δυνατό σήμα, αν γίνει σε χώμα οι απώλειες είναι μεγαλύτερες και άρα το σήμα γίνεται πιο αδύναμο.

Στο παραπάνω σχήμα φαίνεται ο «παραδοσιακός» τρόπος με τον οποίο ξέρουμε ότι γίνεται η διάδοση του σήματος. Από τον πομπό το σήμα ανυψώνεται μέχρι τον σποραδικό σχηματισμό Es1, από όπου καμπυλώνει πίσω στη γη. Οι 50 ΜΗΖ, μπορούν να υποστούν πολλαπλά άλματα διανύοντας μεγάλες αποστάσεις, όπως ακριβώς κάνουν τα βραχέα κύματα HF.

Εκτός από τον παραδοσιακό αυτό τρόπο, οι 50 μπορούν να συμπεριφερθούν σαν ακτίνες «φωτός» και το σποραδικό Ε σαν «καθρέπτης» διαδίδοντας τις συχνότητες αυτές σε απίστευτα μεγάλες αποστάσεις. Ένα τέτοιο παράδειγμα φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.

Στην παραπάνω εικόνα λοιπόν, βλέπουμε ότι το σήμα από τον πομπό ανακλάται πάνω στο Ε σποραδικό το οποίο λειτουργεί σαν καθρέπτης, αλλά δεν καμπυλώνει πίσω στη γή! Κινείται παράλληλα με τη γη, σε χώρο με μικρότερο ιονισμό από τον ιονισμό του Ε σποραδικού και φθάνει σε έναν άλλο σχηματισμό Ε σποραδικού, πολλές εκατοντάδες ή και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Εκεί το σήμα εξαναγκάζεται από τον υψηλό ιονισμό να καμπυλώσει πίσω στη γη και ο ευτυχής Ραδιοερασιτέχης να κάνει την εξωτική χώρα που πάντα ονειρευόταν!

Ένα άλλο παράδειγμα διάδοσης των 50 ΜΗΖ χωρίς τα παραδοσιακά άλματα, φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

Εδώ, το σήμα από τον πομπό συναντά ένα εκτεταμένο στρώμα Ε σποραδικό και προοδευτικά καθώς το διανύει, συναντά αρκετό ιονισμό, ώστε να πάρει πορεία παράλληλη προς τη γη, διανύοντας μια απόσταση εκατοντάδων ή χιλιάδων χιλιομέτρων ιονισμένου στρώματος Εs, ώσπου προς το τέλος του σχηματισμού συναντά εξαιρετικά μεγάλες ποσότητες ιονισμού που το αναγκάζουν να επιστρέψει πάλι πίσω στη γη!

Στην ουσία δηλαδή, έχουμε διάδοση ραδιοσυχνοτήτων 50 ΜΗΖ με πλήρη εφαρμογή των κανόνων της οπτικής! όπου αντί για φώς έχουμε ραδιοκύματα, και αντί για καθρέπτες ιονισμό! Δεν είναι ενδιαφέρον και συνάμα συναρπαστικό;

Η εμφάνιση του σποραδικού -Ε συσχετίζεται όχι μόνο με το χρόνο, την
ημέρα και την εποχή, αλλά και με τη γεωγραφική περιοχή. Οι ερευνητές έχουν προσδιορίσει πέντε ευδιάκριτες γεωγραφικές ζώνες που εμφανίζεται το σποραδικό – Ε βασισμένες πρώτιστα σε εποχιακά και ωριαία χαρακτηριστικά.

Αυτές οι ζώνες παρουσιάζονται στην παραπάνω εικόνα και συμπίπτουν με τις γεωγραφικές περιοχές του κλίματος της γης.

Μέσα στη βόρειο παγωμένη ζώνη,

το σποραδικό -Ε μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή. Μακροπρόθεσμες παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι εμφανίζεται συχνότερα από τα μέσα Μαΐου έως τα μέσα Αυγούστου, σε σχέση με τους άλλους μήνες, ενώ από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου έχουμε σπάνιες εμφανίσεις.

Στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη που βρίσκεται και η χώρα μας,

το σποραδικό-Ε εμφανίζεται πιο συχνά από τις 08:00 έως 12:00 και από 19:00 έως 23:00 τοπική ώρα, ανεξάρτητα από την εποχή.

Υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές στην εμφάνιση του Ε σποραδικού μέσα στην ίδια τη βόρεια εύκρατη ζώνη, ανάλογα με το πόσο μακριά από τον αρκτικό κύκλο βρίσκεται η κάθε χώρα. Διαφορές υπάρχουν επίσης ανάλογα με το γεωγραφικό μήκος που βρίσκεται η κάθε χώρα. Για παράδειγμα σποραδικό-Ε εμφανίζεται συχνότερα στο δυτικό Ειρηνικό, Κίνα και Νοτιοανατολική Ασία και λιγότερο συχνά πάνω από την Ελλάδα!

Στην νότια Εύκρατη ζώνη,

το Ε σποραδικό εμφανίζεται από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου, με διαφοροποίηση των χαρακτηριστικών κάθε χώρας ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που βρίσκεται. Τέλος, στην ισημερινή ζώνη το σποραδικό-Ε είναι σχεδόν ένα σταθερό καθημερινό φαινόμενο, διάρκειας οκτώ περίπου ωρών, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Τόσο οι ραδιοερασιτέχνες, όσο και οι επιστήμονες, από πολύ νωρίς ενδιαφέρθηκαν να δουν αν υπάρχει σχέση ανάμεσα στον σχηματισμό του Ε σποραδικού και την ηλιακή δραστηριότητα. Έτσι σχηματίστηκαν τα παρακάτω γραφήματα

Στα παραπάνω γραφήματα γίνεται μια σύγκριση των μέσων πλανητικών τιμών των δεικτών Κ (KP) (α) σε σχέση με καθημερινές παρατηρήσεις που αφορούν τη διάδοση των 50 ΜΗΖ μέσω Ε σποραδικού. Συγκρίνοντας τη σχέση μεταξύ του σχηματισμού στην εύκρατη –ζώνη του σποραδικού-Ε και τους ηλιακούς γεωφυσικούς δείκτες Α και Κ, φαίνεται ότι ευνοούν το σχηματισμό του σποραδικού –Ε.

Μια προσεκτική παρατήρηση της σχέσης μεταξύ του πλανητικού δείκτη – Κ και του σποραδικού -Ε, που φαίνεται στο παραπάνω γράφημα, δείχνει ότι οι συνθήκες διάδοσης στους 50MHz εμφανίζονται συχνότερα όταν ο δείκτης Κ είναι χαμηλός.

Όταν ο δείκτης Κ είναι υψηλός, η δραστηριότητα μειώνεται. Τέλος, η σχέση μεταξύ του ιονισμού του σποραδικού -Ε και του 11^ους ηλιακού κύκλου είναι λιγότερο σαφής και γίνονται ακόμη μελέτες.

Ο μηχανισμός με τον οποίο δημιουργούνται τα σταθερά ιονοσφαιρικά στρώματα Ε και F μας είναι ήδη γνωστός. Για το μηχανισμό όμως δημιουργίας του Ε σποραδικού τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα. Η πιθανή ή οι πιθανές αιτίες που δημιουργούν το σποραδικό –Ε ερευνούνται ακόμα από τους επιστήμονες και δεν υπάρχει μια ενιαία και κοινά αποδεκτή θεωρία.

Υπάρχει όμως μια θεωρία, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από πολλούς επιστήμονες, και η οποία αν και δεν εξηγεί ικανοποιητικά την συμπεριφορά του Εs, πολύ απλοποιημένα λέει ότι:

Τα ιόντα των αερίων της ατμόσφαιρας συσσωρεύονται σε πολλά μικρά και λεπτά στρώματα. Από τις συνδυασμένες ενέργειες των ανέμων που κινούνται σε αυτά τα υπερβολικά ύψη και με την επίδραση του γήινου μαγνητικού πεδίου στην περιοχή Ε της ιονόσφαιρας, προκύπτουν σποραδικά νέφη Εs, τα οποία μπορούν να επιτύχουν την απαιτούμενη ιονίζουσα πυκνότητα για να ανακλάσουν τα ραδιοκύματα των 50 ΜΗΖ.

Μια πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι τα ιόντα του μαγνήσιου που πιθανόν προέρχονται από την εξάτμιση μετεωριτών, συμβάλλουν στο σχηματισμό του σποραδικού Ε. Το σποραδικό Ε παρουσιάζεται συνήθως σε μορφή στρώματος που έχει διάμετρο 50 – 100 ΚΜ, πάχος από 2 έως 4 ΚΜ και ύψος που κυμαίνεται από 95 – 115 ΚΜ.

Και τώρα ας δούμε τι αξίζει να θυμάστε από τα παραπάνω για το Es ή Ε σποραδικό στρώμα:

1. Στο στρώμα Ε σποραδικό ανακλώνται οι 50 ΜΗΖ.
2. Από πλευράς εμβέλειας, το Ε σποραδικό, συνήθως δίνει ελάχιστη εμβέλεια γύρω στα 950 χιλιόμετρα, η πιο συνηθισμένη εμβέλεια είναι γύρω στα 1850 ΚΜ και τέλος η μεγαλύτερη είναι γύρω στα 2775 ΚΜ.
3. Για την Εύκρατη ζώνη στην οποία βρίσκεται η χώρα μας, Ε σποραδικό

έχουμε συχνότερα από τα μέσα Μαΐου έως μέσα Αυγούστου σε σχέση με

τους άλλους μήνες, ενώ από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι τα μέσα

Ιανουαρίου έχουμε σπάνιες εμφανίσεις.

1. Σποραδικό Ε μπορεί να παρουσιαστεί οποιαδήποτε ημέρα του χρόνου υπάρχουν ευνοϊκές για το σχηματισμό του συνθήκες.
2. Στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ευρώπη, σποραδικό Ε

εμφανίζεται συνήθως από τις 08:00 έως 12:00 και από 19:00 έως 23:00

τοπική ώρα, ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου.

1. Οι συνθήκες διάδοσης στους 50MHz εμφανίζονται συχνότερα όταν ο

δείκτης Κ είναι χαμηλός, ενώ η αναλογία επικοινωνίας μέσω Εs μεταξύ 50

και 145 ΜΗΖ είναι 10:1, δηλαδή για κάθε 50 QSO που κάνετε στους 50

ΜΗΖ, αντιστοιχει ένα QSO στους 145 ΜΗΖ.

Επίλογος.

Το AEGEAN CONTEST είναι και πάλι εδώ!

Με νέα μορφή, κανονισμό και αναβαθμισμένο ηλεκτρονικό Log Book. Η ημερομηνία διεξαγωγής του είναι το πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου, ένα μήνα νωρίτερα από το παλαιότερο AEGEAN VHF CONTEST.

Απευθύνεται μόνο σε ραδιοερασιτέχνες κατηγορίας-1, και τα επιτρεπόμενα mode είναι SSB & CW.

Στον «νέο» διαγωνισμό, υπάρχουν οι εξής κατηγορίες συμμετοχών:

Ένας χειριστής με σταθερό σταθμό.

Ένας χειριστής με υπαίθριο σταθμό.

Πολλοί χειριστές με σταθερό σταθμό.

Πολλοί χειριστές με υπαίθριο σταθμό.

QRP Ένας χειριστής με οποιαδήποτε εγκατάσταση σταθμού, δηλαδή σταθερός ή φορητός και μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύ 5 Watts.

Ο διαγωνισμός διεξάγεται κάθε χρόνο το πρώτο Σαββατοκύριακο Ιουνίου, και διαρκεί 24 ώρες. Αρχίζει στις 13:00 UTC του Σαββάτου και τελειώνει στις 13:00 UTC της Κυριακής.

Εύχομαι ολόψυχα, ο νέος διαγωνισμός να έχει την ίδια ή μεγαλύτερη επιτυχία από τον προκάτοχό του. Καλώ, όλους τους Συλλόγους, ομάδες και μεμονωμένους Ραδιοερασιτέχνες να πάρουν μέρος στον διαγωνισμό, να τον στηρίξουν και να τον διαδώσουν. Ραντεβού λοιπόν το Σαββατοκύριακο 2-3 Ιουνίου 2018, στους 50 ΜΗΖ και…. καλή επιτυχία και καλή διασκέδαση σε όλους!

 

Πολλά 73 de SV1NK

Μάκης

Ένας από το AEGEAN DX GROUP

 

Υ.Γ.

Καταβάλω σημαντική προσπάθεια, για να ετοιμάσω μια σειρά διαφάνειες, ώστε να ενημερώσω τα μέλη των συλλόγων που έχουν εντευκτήρια στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής.

Εφόσον μπορέσω να ολοκληρώσω την παρουσίαση του νέου διαγωνισμού και σε συνεννόηση με τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων, θα σας κοινοποιήσω / κοινοποιήσουμε την ημερομηνία παρουσίασης του διαγωνισμού σε κάθε σύλλογο.

Για τυχών απορίες, διευκρινήσεις, προτάσεις κλπ. θα πρέπει να απευθυνθείτε ΜΟΝΟ στο AEGEAN DX GROUP, στο email: aegeandxgroup.gr και όχι σε εμένα. Ο δικός μου ρόλος περιορίζεται όπως πάντα, στην τεχνική στήριξη του διαγωνισμού και στην ενημέρωση των Αθηναϊκών συλλόγων / ραδιοερασιτεχνών για αυτόν. Το αναβαθμισμένο ηλεκτρονικό ημερολόγιο VUSC4, μπορείτε να το «κατεβάσετε» από τον ιστότοπο:

http://www.ok2kkw.com/vusc/vusc4win/vusc-en_soubory/vusc_setup_en.exe

Πολλά 73.

Μάκης SV1NK